Πυρετωδώς εργάζονται τα στελέχη του υπουργείου Παιδείας, για την οργάνωση του «Νέου Λυκείου», για το οποίο θα αρχίσει η πιλοτική εφαρμογή από τη νέα σχολική χρονιά, με στόχο οι μαθητές που το Σεπτέμβρη θα εγγραφούν στην Α' Τάξη του Λυκείου να είναι και οι πρώτοι που θα εισαχθούν στα ΑΕΙ - ΤΕΙ με το νέο σύστημα πρόσβασης.
Εξάλλου, το πλαίσιο που θα διέπει το «ευρωπαϊκού τύπου» Λύκειο επρόκειτο να ανακοινωθεί την περίοδο αυτή, ωστόσο προέχουν οι διαδικασίες για τον νέο νόμο - πλαίσιο στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Όπως επισήμανε ωστόσο ο κ. Ναυρίδης, «η φιλοσοφία στο Λύκειο αλλάζει εκ βάθρων».
Μιλώντας στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων ο πρόεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου διευκρίνισε ότι σύμφωνα με τα «όσα σχεδιάζονται ο σημερινός τρόπος διδασκαλίας θα αλλάξει πλήρως. Σε δύο μήνες θα θεωρείται πλέον ξεπερασμένος και οι μαθητές, μέσω του νέου τύπου σχολείου, θα μυούνται σε ουσιαστικότερους τρόπους απόκτησης γνώσεων, που περιορίζουν την αποστήθιση και προάγουν την κριτική τους ικανότητα».
Πρόσφατα μάλιστα, οι αλλαγές που σχεδιάζονται στην εκπαίδευση γνωστοποιήθηκαν σε ειδική εκδήλωση που διοργάνωσε το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, ενώ στις δηλώσεις του ο κ. Ναυρίδης τόνισε χαρακτηριστικά: «Οι μαθητές θα πρέπει να αρχίσουν να μυούνται σε ερευνητικές διαδικασίες και διεργασίες. Δηλαδή, θα μάθουν να διατυπώνουν τα ερωτήματα, να προσδιορίζουν τα προβλήματα και να μεθοδεύουν διερευνήσεις. Επιπλέον, να αναζητούν απαντήσεις στα προβλήματα που έχουν τεθεί, να αναζητούν και να αξιοποιούν ερευνητικά εργαλεία, να αναλύουν και να συνθέτουν δεδομένα».
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Κέντρου Μελετών και Τεκμηρίωσης της ΟΛΜΕ, Παύλος Χαραμής, ο οποίος πήρε μέρος στην εκδήλωση για το νέο σχολείο, σε δηλώσεις προς το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων τόνισε μεταξύ άλλων: «Η πρόταση του εκπαιδευτικού κινήματος για το Ενιαίο Λύκειο θεωρίας και πράξης, ως τον μοναδικό τύπο Λυκείου σε μεσοπρόθεσμη κλίμακα, που θα υπηρετεί τη γενική μόρφωση συναιρώντας δημιουργικά τη θεωρητική μόρφωση με την πράξη, την τεχνολογία και την εφαρμογή, αποτελεί την εναλλακτική απάντηση στις επίσημες πολιτικές. Η πρόταση αυτή υποστηρίζει ότι η ενιαία δομή της λυκειακής βαθμίδας, που έχει υποστασιοποιηθεί διεθνώς με τις ποικίλες μορφές του "ενιαίου σχολείου", είναι το κέλυφος που διασφαλίζει με τον καλύτερο τρόπο την προοπτική της γενικής μόρφωσης και της ολόπλευρης καλλιέργειας της προσωπικότητας του νέου ανθρώπου».
«Θέλουμε εγγράμματους νέους με προοπτικές»
Για το νέο Λύκειο, που στοχεύει, όπως επισημάνθηκε στην πρόσφατη εκδήλωση του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, να δημιουργήσει πρωτίστως ικανούς πολίτες με το απαραίτητο μορφωτικό επίπεδο, ο κ. Κλήμης Ναυρίδης σημειώνει στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων: «Τα μαθησιακά - διδακτικά αντικείμενα και τα σχετικά με αυτά περιεχόμενα και ύλη, τα εκπαιδευτικά υλικά, καθώς και οι προτεινόμενες δραστηριότητες, θα αναπτυχθούν με έμφαση στις γενικές ικανότητες, που θα πρέπει να αποκτήσουν οι μαθητές για να μπορούν να ζήσουν δημιουργικά ως δημοκρατικοί πολίτες στο πλαίσιο τόσο της ελληνικής, όσο και της διεθνούς κοινότητας. Όλοι οι μαθητές, όταν ολοκληρώνουν την υποχρεωτική εκπαίδευση, θέλουμε να είναι σε ικανοποιητικό βαθμό εγγράμματοι στην ελληνική και στις ξένες γλώσσες, στις επιστήμες, στα μαθηματικά, στις νέες τεχνολογίες, στον πολιτισμό, στις τέχνες και στη θρησκεία τους ταυτόχρονα. Θέλουμε να έχουν ουσιαστική γνώση για την ιστορική κοινωνική, οικονομική και πολιτική συγκρότηση της κοινωνίας μας, του ευρύτερου κόσμου, όσο και της ίδιας της κοινότητάς τους. Να είναι, τέλος, ευαισθητοποιημένοι και ενήμεροι για τα μεγάλα περιβαλλοντολογικά ζητήματα της εποχής».
Έτσι, τα μαθήματα θα επιλεγούν με βάση τη χρησιμότητά τους στην καθημερινή ζωή, με τη μορφωτική τους αξία, λαμβάνοντας υπόψη και τα ενδιαφέροντα και τις ανησυχίες των ίδιων των μαθητών.
Aπό όσα έχουν γίνει γνωστά έως τώρα για το τι μελετά και σχεδιάζει το υπουργείο, διαφαίνεται πως υπάρχει προσανατολισμός προς τα υποχρεωτικά και επιλεγόμενα μαθήματα. Η Α' τάξη Λυκείου θα είναι το χρονικό διάστημα κατά το οποίο οι μαθητές θα έρχονται σε επαφή και με προαιρετικά μαθήματα, ενώ στη Β' τάξη η τάση είναι να μειωθούν τα υποχρεωτικά και να αυξηθούν τα επιλεγόμενα μαθήματα. Παράλληλα, θα πρέπει να επιδιώκεται η εμβάθυνση και απόλυτη κατανόηση γνωστικών αντικειμένων. Στη Γ' και τελευταία τάξη του Λυκείου και ενώ ο μαθητής ετοιμάζεται να εγκαταλείψει τα θρανία της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης για να περάσει στην Τριτοβάθμια, το πρόγραμμα θεωρείται ότι πρέπει να είναι πιο «σφιχτό». Λιγότερα μαθήματα, λιγότερη ύλη, αλλά βαθύτερη κατανόηση της γνώσης και της πληροφορίας, στο πλαίσιο της εξειδίκευσης. Σ' αυτή την τάξη ο μαθητής πρέπει να έχει αποσαφηνίσει ποια επιστήμη τον ενδιαφέρει και τι ακριβώς θέλει να σπουδάσει. Να αποκτήσει, δηλαδή, βαθύτερες γνώσεις ενός αντικειμένου. Για την εισαγωγή στα πανεπιστήμια, θεωρείται απαραίτητη και η βαθμολογία που θα έχει ο μαθητής.
Η «μάχη» του υπουργείου Παιδείας όμως, φαίνεται πως θα δοθεί στο επίπεδο των μαθημάτων. Ποια, δηλαδή, θα είναι υποχρεωτικά και ποια επιλεγόμενα.
Έτσι, στη μεταρρύθμιση του «Νέου Λυκείου» οι στόχοι που έχουν τεθεί, σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΚΕΜΕΤΕ κ. Χαραμή, συνοψίζονται ως εξής:
1. Πρέπει να ξεπεραστεί η μονοδιάστατη αντίληψη για την ευφυΐα, που οδηγεί στην ιεράρχηση των μορφών αυτοεκπλήρωσης με άξονα μόνο μία μορφή από αυτές. Το σχολείο πρέπει να αποτιμά θετικά και να καλλιεργεί και τις άλλες μορφές ευφυΐας, ώστε οι κάτοχοί τους να μη βιώνουν στο σχολείο μια μόνιμη αίσθηση αποτυχίας.
2. Πρέπει να μειωθεί όσο είναι δυνατόν η πρακτική της «τελεσίδικης ετυμηγορίας» στο πλαίσιο της γενικής εκπαίδευσης. Καμιά σχολική δοκιμασία δεν πρέπει να έχει ένα αποτέλεσμα «καταδίκης εφ' όρου ζωής».
3. Οι ομαδικές και ιδιαίτερα οι ομαδοσυνεργατικές μέθοδοι διδασκαλίας και μάθησης πρέπει να βρουν τη θέση τους στο σχολικό curriculum, όπως και οι λεγόμενες ενεργητικές μαθησιακές διαδικασίες. Ωστόσο, αυτές πρέπει να προωθούνται με περίσκεψη, καθώς είναι ισχυρή η άποψη ότι χωρίς την απαιτούμενη παιδαγωγική ευαισθησία ενδέχεται να συμβάλουν σε διεύρυνση των μορφωτικών ανισοτήτων.
4. Μία αξιοσημείωτη πρακτική, που δοκιμάστηκε διεθνώς με θετικές εμπειρίες αλλά και κινδύνους για την άμβλυνση των ανισοτήτων στη μόρφωση, αφορά στις «Ζώνες Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας».
