Συστράτευση τοπικών φορέων την Παγκόσμια Ημέρα Καταναλωτή «Τοπικά προϊόντα και επιχειρήσεις: Η απάντηση στην ανεργία;»
Η ημερίδα ήταν αφιερωμένη στις τοπικές επιχειρήσεις και τα κρητικά προϊόντα –ειδικά τα αγροτικά προϊόντα - καθώς η προώθηση και προβολή τους είναι απαραίτητη προϋπόθεση και αναγκαία συνθήκη για την ανάπτυξη και εξωστρέφεια της τοπικής οικονομίας αλλά και μια απάντηση στην ανεργία που μαστίζει τη χώρα.
Κατά την εκδήλωση, με ομιλητές τον Πρόεδρο του Επιμελητηρίου Ηρακλείου κ. Μανώλη Αλιφιεράκη, τον Καθηγητή Χημείας κ. Απόστολο Ρίζο, τον Πρόεδρο του Εμπορικού συλλόγου Ηρακλείου κ. Μανώλη Κουμαντάκη και τον Πρόεδρο της Ένωσης Καταναλωτών κ. Νίκο Τζανάκη, αναπτύχθηκαν θέματα όπως η Κρητική Διατροφή και η σημασία στήριξης της τοπικής οικονομίας.
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ κ. Μανώλη Αλιφιεράκη κατά την Ημερίδα:
Κυρίες και Κύριοι,
Αγαπητοί φίλες και φίλοι,
Με ιδιαίτερη χαρά σας καλωσορίζω στην αποψινή εκδήλωση που είναι αφιερωμένη στην Παγκόσμια Ημέρα Καταναλωτή. Είναι μια κοινή πρωτοβουλία που αναλάβαμε οι τρεις φορείς, η Ένωση Καταναλωτών Ηρακλείου Κρήτης, ο Εμπορικός Σύλλογος και το Επιμελητήριο Ηρακλείου.
Στόχος μας είναι να συμβάλουμε από τη δική μας πλευρά, το δικό μας μετερίζι, στη στήριξη των τοπικών επιχειρήσεων και των κρητικών προϊόντων –ειδικά των αγροτικών προϊόντων-, καθώς θεωρούμε την προώθηση και προβολή τους ως απαραίτητη προϋπόθεση και αναγκαία συνθήκη για την ανάπτυξη και εξωστρέφεια της τοπικής οικονομίας. Η σημερινή ημέρα είναι αφιερωμένη στον καταναλωτή. Είναι αφιερωμένη σε όλους εμάς, οι οποίοι αγοράζουμε προϊόντα και καταναλώνουμε. Επιλέγουμε, ότι είναι καλύτερο για να καλύψει τις ανάγκες τις δικές μας και των δικών μας ανθρώπων. Και σίγουρα, αυτές οι επιλογές μας έχουν αξία. Έχουν αντίκτυπο στην αγορά. Είναι η δύναμή μας.
Φίλες και φίλοι,
Είναι σε όλους γνωστό, ότι η χώρα αντιμετωπίζει τη μεγαλύτερη, σε διάρκεια και ένταση ύφεση, στη μεταπολεμική της ιστορία. Στην Ελλάδα καταγράφηκε φέτος η μεγαλύτερη αύξηση ανεργίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσα σε ένα χρόνο.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας ο δείκτης ανεργίας αυξήθηκε από 14,1% τον Νοέμβριο του 2010, σε 19,9% τον Νοέμβριο του 2011 ενώ σύμφωνα με στοιχεία που δόθηκαν πριν από λίγες μέρες στη δημοσιότητα από την Ελληνική Στατιστική Αρχή, τον Δεκέμβριο του 2011 η ανεργία στη χώρα ανήλθε στο 21%. Μιλούμε πλέον για πάνω από 1 εκατομμύριο ανέργους, ενώ οι απασχολούμενοι μειώθηκαν κατά 334.445 άτομα σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2010. Δηλαδή, κάθε μέρα του 2011 σχεδόν 1.000 άτομα έχαναν τη δουλειά τους.
Όλα αυτά δείχνουν ότι η ύφεση έχει σταθεροποιηθεί σε υψηλά επίπεδα, και η ανεργία διευρύνεται εξαιρετικά επικίνδυνα για την κοινωνική συνοχή. Μεγάλο θύμα της ανεργίας εμφανίζονται να είναι οι νέοι. Στους νέους ηλικίας από 15 έως 24 ετών, το ποσοστό ανεργίας ανήλθε στο 51,1% τον Δεκέμβριο, ενώ η δεύτερη πληθυσμιακή ομάδα που πλήττεται σοβαρά από την ανεργία είναι οι νέοι ηλικίας 25-34 ετών, με ποσοστό 28,7%.
Στον αντίποδα αυτού του κοινωνικού φαινομένου με ανάλογους ρυθμούς, βρίσκονται οι επιχειρήσεις. Σύμφωνα με έρευνα που έγινε τον προηγούμενο μήνα από την Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου, η αναλογία των κλειστών επιχειρήσεων προς τις ανοιχτές παρουσιάζει αύξηση 30% σε σύγκριση με τον προηγούμενο χρόνο. Στην Αττική, η αναλογία κλειστών εμπορικών καταστημάτων προς ανοικτά είναι 25,6%, δηλαδή έχουν βάλει λουκέτο ένα στα τέσσερα εμπορικά καταστήματα. 2.374 εμπορικές επιχειρήσεις είναι κλειστές επί συνόλου 9.275 επιχειρήσεων.
Ανάλογα είναι και τα στοιχεία που έδωσε στην δημοσιότητα η ΓΣΕΒΕΕ, όπου σε απόλυτα μεγέθη, από τις 743.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις της αγοράς οι 180.000 (24,3%) βρίσκονται στο «κόκκινο», ενώ άλλες 200.000 επιχειρήσεις (26,9%) είναι πιθανό να βρεθούν αντιμέτωπες με τη διακοπή των εργασιών τους. Στις εταιρίες υψηλού κινδύνου (ποσοστό άνω του 50%) συγκαταλέγονται οι επιχειρήσεις με μονοψήφιο αριθμό προσωπικού, καθώς και εκείνες που έχουν ετήσιο τζίρο κάτω από 100.000 ευρώ.
Σύμφωνα, με την έρευνα του Ινστιτούτου Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων της ΓΣΕΒΕΕ, το 42,1% των επιχειρήσεων έκλεισε το 2011 με ζημιές και μόνο το 20,1% με κέρδη. Σε κάθε 1 πρόσληψη στον ιδιωτικό τομέα αντιστοιχούν 7 απολύσεις. Επίσης στο δεύτερο εξάμηνο του 2011 εκτιμάται ότι χάθηκαν τουλάχιστον 65.000 θέσεις μισθωτής εργασίας, ενώ προβλέπεται απώλεια επιπλέον 106.000 θέσεων μισθωτής εργασίας έως τον Ιούλιο του 2012 και περαιτέρω επιδείνωση των εργασιακών σχέσεων. Η ανασφάλεια και η έλλειψη ρευστότητας καταστρέφουν και απομακρύνουν κάθε σκέψη για επενδύσεις και οι επιχειρήσεις έχουν «κολλήσει στον βάλτο της ύφεσης» ενώ το κύμα λουκέτων δείχνει ότι οι οποίες αντοχές της αγοράς εξαντλούνται.
Φίλες και φίλοι,
Τα στοιχεία είναι συντριπτικά, και δεν χωρούν πολλές ερμηνείες. Είναι μια γνωστή κατάσταση σε όλους μας. Η αύξηση της ανεργίας είναι επακόλουθο της ύφεσης και των λουκέτων στην αγορά.
Όμως δεν είναι φυσικό?
Όταν το 85% των καθαρών νέων θέσεων εργασίας σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση μεταξύ του 2002 και του 2010, δημιουργήθηκαν από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις?
Ή όταν στην Ελλάδα το ποσοστό που αντιστοιχεί συνολικά στο μερίδιο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στη συνολική απασχόληση είναι το 67%?
Σε αυτό το πλαίσιο οι τοπικές επιχειρήσεις έχουν τον σημαντικότερο ρόλο. Λειτουργούν μέσα στην τοπική αγορά, παρέχοντας θέσεις εργασίας και ενισχύουν την κινητικότητα του τοπικού παραγωγικού δυναμικού.
Η ντόπια μικρομεσαία επιχείρηση αποτελεί το ουσιαστικό ανάχωμα στην ανεργία και αυτό πρέπει να το αντιληφθούμε όλοι μας.
Είναι αλληλένδετη με το εργατικό δυναμικό ενός τόπου, και η ευημερία της υποστηρίζει την απασχόληση και καταπολεμά την ανεργία.
Η τοπικότητα των επιχειρήσεων έχει διττή σημασία. Η μία είναι η ιδιοκτησία. Σε μια επιχείρηση τοπικής ιδιοκτησίας, οι περισσότεροι από τους ιδιοκτήτες ζουν εκεί όπου δραστηριοποιείται η επιχείρησή τους. Ζουν και δραστηριοποιούνται στον τόπο μας. Η άλλη σημασία των τοπικών επιχειρήσεων είναι η εγγύτητα όσων συνδέονται με αυτές, όπως οι προμηθευτές και οι καταναλωτές. Οι τοπικές επιχειρήσεις έχουν την τάση να δίνουν προτεραιότητα στη χρήση ντόπιου εργατικού δυναμικού, τοπικών πόρων και τοπικού κεφαλαίου και να παράγουν αγαθά και υπηρεσίες για τις τοπικές αγορές.
Φίλες και φίλοι,
Σε μια εποχή παγκοσμιοποίησης, είναι εύκολο να ξεχάσει κανείς πως οι τοπικές επιχειρήσεις υπήρξαν στην πραγματικότητα ο κανόνας για το μεγαλύτερο μέρος της ανθρώπινης ιστορίας και -σε αντίθεση με την αντίληψη του κόσμου- σε αυτές οφείλεται ένα μεγάλο μέρος της σημερινής οικονομίας. Η τοπικότητα των επιχειρήσεων δεν είναι κάτι νέο ή ασυνήθιστο. Αυτό, όμως, που είναι νέο και ασυνήθιστο είναι η συνειδητοποίηση της δύναμης των τοπικών επιχειρήσεων στην προώθηση της ευημερίας αλλά και στα οφέλη που μπορούν να παράσχουν σε μια κοινότητα.
Μάλιστα, όλο και περισσότερα στοιχεία δείχνουν ότι οι τοπικές επιχειρήσεις, αν τύχουν σωστής διαχείρισης, μπορούν να αυξήσουν σημαντικά την ευημερία στον τόπο που δραστηριοποιούνται. Έτσι, μια τοπική επιχείρηση έχει την τάση να παράγει υψηλότερο οικονομικό πολλαπλασιαστή από μια συγκρίσιμη μη τοπική επιχείρηση.
Έρευνες έχουν δείξει ότι το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων που ξοδεύονται σε τοπικές επιχειρήσεις διοχετεύονται στην τοπική αγορά. Μια τοπική επιχείρηση έχει τοπική διαχείριση, χρησιμοποιεί τοπικές υπηρεσίες, διαφημίζεται σε τοπικό επίπεδο και απολαμβάνει πολλών τοπικών πλεονεκτημάτων. Συνεπώς η τοπική επιχείρηση ξοδεύει τα περισσότερα από τα χρήματά της στον τόπο εγκατάστασής της.
Όσοι είναι δύσπιστοι απέναντι στις τοπικές επιχειρήσεις εξακολουθούν να ισχυρίζονται ότι αυτές δεν διαθέτουν ποικιλία αγαθών, ότι οι τιμές των προϊόντων και των υπηρεσιών τους είναι υψηλότερες και ότι δεν μπορούν να πετύχουν τις οικονομίες κλίμακας που είναι έμφυτες στις υπερτοπικές επιχειρήσεις. Όμως αυτό, δεν συμβαίνει πάντα. Οι τοπικές επιχειρήσεις, με την ανάπτυξη της τεχνολογίας και των μεταφορών μπορούν να παρέχουν τα πάντα σε μια τοπική αγορά.
Οι τοπικές επιχειρήσεις έχουν μια γκάμα επιλογών η οποία είναι πιθανότερο να αντικατοπτρίζει τις τάσεις της περιοχής στην οποία βρίσκονται, ιδιαίτερα στα είδη πρώτης ανάγκης. Επίσης, σε κάποιο σημείο η αυξανόμενη παγκοσμιοποίηση των επιχειρήσεων οδηγεί σε μειωμένες απολαβές και σε χαμηλότερες επιδόσεις ενώ δεν φτάνουν κατ’ ανάγκη οι χαμηλές τιμές στον ντόπιο καταναλωτή. Παράδειγμα εδώ αποτελούν πολλές πολυεθνικές εταιρείες που διαθέτουν τα προϊόντα τους, ακριβότερα στην Ελλάδα από ότι σε άλλες χώρες του εξωτερικού.
Τα ίδια προϊόντα, τα οποία στην Ευρώπη τα βρίσκεις σε μια συγκεκριμένη τιμή, στην Ελλάδα τα αποκτάς με πολλαπλάσια. Η τρέχουσα διεθνής οικονομική κρίση άλλωστε, αποτελεί μια οδυνηρή υπενθύμιση ότι αρκετές πολυεθνικές εταιρείες, ενέχουν πολύ περισσότερους κινδύνους από όσο πίστευε ο κόσμος. Μάλιστα, αυτό που γίνεται ξεκάθαρο είναι πως η παγκοσμιοποίηση των επιχειρήσεων εμπεριέχει πολλές και βαθιές αρνητικές οικονομικές επιβαρύνσεις.
Για παράδειγμα, ακόμα και όταν η παραγωγική διαδικασία που δεν έχει τοπικό χαρακτήρα επιτυχαίνει να μειώσει τις δαπάνες εγκαθιστώντας λόγου χάρη ένα εργοστάσιο σε μια περιοχή με φτηνά εργατικά χέρια και τεχνολογίες υψηλής ρύπανσης, η διανομή των προϊόντων σε μεγάλες αποστάσεις την καθιστά τελικά αναποτελεσματική.
Φίλες και φίλοι,
Αν και η αγορά έχει τη δυνατότητα να στηρίζει περισσότερες τοπικές επιχειρήσεις, ωστόσο παρεμβάλλονται σημαντικά εμπόδια. Οι καταναλωτές κατακλύζονται με διεθνείς διαφημιστικές καμπάνιες αξίας δισεκατομμυρίων ευρώ και συχνά αγνοούν τα αγαθά και τις υπηρεσίες του τόπου τους. Οι ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων -δύσπιστοι απέναντι στους τοπικούς ανταγωνιστές τους και καταβεβλημένοι από την προσπάθεια να κρατήσουν ζωντανές τις εταιρείες τους αδυνατούν να συνάψουν επιχειρηματικές συνεργασίες που θα μπορούσαν να τους ωφελήσουν. Και φυσικά σε μόνιμη βάση είναι αντιμέτωποι με το τέρας της γραφειοκρατίας, το ανάλγητο κράτος, το ασταθές και λυσσαλέο φορολογικό σύστημα κλπ.
Η στροφή του καταναλωτή, στις τοπικές επιχειρήσεις είναι αυτονόητα συμφέρουσα για όλους μας. Στο Επιμελητήριό Ηρακλείου αυτό ακριβώς προσπαθούμε να υπηρετήσουμε αυτές τις δύσκολες στιγμές: Ένα διαφορετικό μοντέλο ανάπτυξης που θα μπορεί να αναδείξει όχι μόνο πρωτοβουλίες για την τοπική αγορά, αλλά να δημιουργήσει ένα πραγματικό ρεύμα αυτοκατανάλωσης των ντόπιων προϊόντων. Προσπαθούμε να βοηθήσουμε τους καταναλωτές να βρουν και να αγοράσουν ανταγωνιστικά τοπικά αγαθά και τοπικές υπηρεσίες.
Να παράσχουμε πληροφορίες σχετικά με τις επιχειρήσεις και τα προϊόντα που είναι πραγματικά τοπικά, καθώς και για τις τιμές και την ποιότητα των προϊόντων συγκριτικά με τον παγκόσμιο ανταγωνισμό. Ως Επιμελητήριο Ηρακλείου έχουμε διαχρονικά επιμείνει στην αξιοποίηση των τοπικών προϊόντων και τοπικών πρώτων υλών, ως συγκριτικών πλεονεκτημάτων για την ελληνική επιχειρηματικότητα. Είναι βαθιά μας πεποίθηση, ότι η αξιοποίησή τους και η ανάδειξή τους μέσα από διεθνοποιημένους κλάδους, όπως ο τουρισμός, θα αποφέρουν σωρευτικά οφέλη για την τοπική οικονομία και κοινωνία.
Αυτό προσπαθήσαμε να επιτύχουμε και στο πρώτο παγκρήτιο φόρουμ για την τοποθέτηση τοπικών προϊόντων στα κρητικά ξενοδοχεία, το προηγούμενο Σάββατο. Σε αυτή την εκδήλωση διοργανώσαμε κατ' ιδίαν συναντήσεις παραγωγών και τυποποιητών κρητικών προϊόντων με τους υπεύθυνους προμηθειών των ξενοδοχείων, με στόχο την άμεση σύναψη επιχειρηματικών συνεργασιών. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να δημιουργήσουμε ένα κίνημα αυτοκατανάλωσης και ανάδειξης των κρητικών προϊόντων, πρώτα και κύρια από την ίδια την Κρήτη.
Κυρίες και κύριοι,
Φίλες και Φίλοι,
Εάν πράγματι πιστέψουμε στις δυνάμεις μας, αν πιστέψουμε στον πλούτο του τόπου μας τότε τα πράγματα μπορεί να είναι πολύ καλύτερα για το Ηράκλειο, την Κρήτη τα επόμενα χρόνια. Πιστεύω ότι αυτό το μοντέλο πρέπει να ακολουθήσουμε. Ένα παραγωγικό μοντέλο που θα δώσει μια ανάπτυξη που δεν θα στηρίζεται σε πήλινα πόδια, όπως συνέβη δεκαετίες τώρα.
Σκεφτείτε το εξής: Πολλά από τα κρητικά προϊόντα έχουν ήδη κατακτήσει αγορές της Ελλάδας και του εξωτερικού. Το αποδεικνύουν οι εξαγωγές σε πάνω από 100 χώρες σε όλο τον κόσμο. Τα προϊόντα μας τα έχουν επιλέξει καταναλωτές σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Τα προτιμούν σε σχέση με τα αντίστοιχα προϊόντα άλλων χωρών ίσως ακόμα και της δική τους χώρας.
Τι πιο φυσικό από να τα επιλέγουμε κι εμείς? Δεν είναι παράλογο, την γραβιέρα μας, την γραβιέρα Κρήτης, που είναι ΠΟΠ, να την προτιμούν δεκάδες χώρες στο εξωτερικό κι εμείς να αγοράζουμε ολλανδικό τυρί? Το κρασί μας εξάγεται στα πέρατα της οικουμένης και αυτή τη στιγμή οι έλληνες και οι Κρητικοί καταγράφονται ως οι μεγαλύτεροι καταναλωτές σε ουίσκι.
Με αυτόν τον τρόπο τα τοπικά προϊόντα προοδευτικά γνωρίζουν την περιθωριοποίηση, την υποβάθμιση, την απόσυρση από την αγορά, το προτελευταίο στάδιο της εξαφάνισης. Παραδοσιακά τυπικά προϊόντα ασυναγώνιστης ποιότητας. Οποιοσδήποτε διακρίνει επάνω τους μια ευγενή καταγωγή. Αντί όμως η θέση τους να είναι στο ελληνικό και ευρωπαϊκό προσκήνιο, στην πρώτη θέση των επιλογών μας, τα βλέπεις πεταμένα στις γωνιές και στα υπόγεια των μεγάλων δικτύων διανομής.
Για αυτό και πρέπει να στραφούμε στις τοπικές επιχειρήσεις και στα τοπικά προϊόντα. Πρέπει να αναδείξουμε πρώτοι εμείς τον παραγωγικό, γαστρονομικό και πολιτισμικό θησαυρό που διαθέτουμε. Τα κρητικά προϊόντα ονομασίας προέλευσης εγγυώνται την προστασία της τοπικής παραγωγής. Την ευημερία της τοπικής επιχείρησης. Διακρίνονται για τη φυσικότητα, την αυθεντικότητα και την προσωπικότητα τους. Την ταύτισή τους με την ιστορία, τον πολιτισμό, την μυρωδιά του τόπου μας. Αξιοποιώντας τα, δημιουργούμε ανάπτυξη, θέσεις εργασίας και τελικά πλούτο.
Και παράλληλα δημιουργούμε ένα κοινωνικό μέρισμα στο οποίο όλοι έχουμε δικαίωμα.
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.
