Τα ιταλικά δικαστήρια δεν σεβάστηκαν την ετεροδικία της Γερμανίας, ανακοίνωσε χθες το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για την προσφυγή της Γερμανίας κατά της Ιταλίας σχετικά με τις αποφάσεις ιταλικών δικαστηρίων, που επιδίκασαν αποζημιώσεις σε θύματα των ναζιστικών στρατευμάτων κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
'Το Δικαστήριο θεωρεί ότι η άρνηση των ιταλικών δικαστηρίων να αναγνωρίσουν την ασυλία συνιστά παράβαση των υποχρεώσεών τους απέναντι στο γερμανικό κράτος', ανακοίνωσε ο δικαστής Χισάσι Οουάντα, κατά την ανάγνωση της απόφασης σε δημόσια συνεδρίαση στο Μέγαρο της Ειρήνης στη Χάγη.
Η ιταλο-γερμανική διαφορά αφορούσε αποφάσεις ιταλικών δικαστηρίων, οι οποίες, παρά τη δικαστική ασυλία της Γερμανίας, αναγνώρισαν και επιδίκασαν αποζημιώσεις σε θύματα σοβαρών παραβιάσεων του ανθρωπιστικού δικαίου, που τελέσθηκαν την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής.
Η Γερμανία είχε προσφύγει στη Χάγη επιδιώκοντας την καταδίκη της Ιταλίας, με το επιχείρημα ότι τα ιταλικά δικαστήρια δεν σεβάστηκαν την ετεροδικία της Γερμανίας, όταν έκριναν υπέρ της καταβολής αποζημιώσεων προς τους συγγενείς θυμάτων του ναζισμού στην Ευρώπη.
Η ιταλική πλευρά ισχυρίστηκε ότι δεν μπορεί να τεκμηριωθεί ετεροδικία για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και ότι η ετεροδικία μπορεί να υφίσταται μόνο για την επίλυση διαφορών μεταξύ φιλικών κρατών.
Μία από τις συγκεκριμένες υποθέσεις αφορούσε την εκτέλεση, επί ιταλικού εδάφους, της απόφασης του Πρωτοδικείου Λιβαδειάς, η οποία είχε επιδικάσει αποζημιώσεις στα θύματα της σφαγής του Διστόμου.
Η Γερμανία προσέφυγε και κατά της απόφασης του Πρωτοδικείου Λιβαδειάς, που ήταν επικυρωμένη από τον Αρειο Πάγο και επιδίκαζε 28 εκατ. ευρώ στα θύματα του Διστόμου που σφαγιάστηκαν από τους ναζί στις 10 Ιουνίου 1944.
Αυτό το σημείο αποτελούσε και το έναυσμα της ελληνικής παρέμβασης στη διαφορά μεταξύ Γερμανίας - Ιταλίας.
'Ο ΑΓΩΝΑΣ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ'
Την άποψη ότι «ο αγώνας για τη διεκδίκηση των γερμανικών επανορθώσεων συνεχίζεται» και πως το ελληνικό κράτος «θα πρέπει να προχωρήσει στη διεκδίκηση» εξέφρασε ο καθηγητής, Στέλιος Περράκης, ο οποίος εκπροσώπησε την Ελλάδα στην παρέμβαση που έκανε στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
Ερωτηθείς σχετικά με την απόφαση του δικαστηρίου ο κ. Περράκης δήλωσε ότι «είναι σαφώς σε μία συντηρητική γραμμή με μία εξαιρετικά στενή ερμηνεία του ισχύοντος Διεθνούς Δικαίου, ιδίως του εθιμικού Διεθνούς Δικαίου».
«Το Δικαστήριο», όπως εξήγησε ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων, «θεώρησε ότι η Ιταλία με τις δικαστικές αποφάσεις που έχει εκδώσει, αποδεχόμενη τα αιτήματα ιδιωτών, παραβίασε τις διεθνείς υποχρεώσεις συμπεριλαμβανομένων και των αποφάσεων εκτέλεσης των δικών μας δικαστηρίων, του Πρωτοδικείου Λιβαδειάς και του Αρείου Πάγου σχετικά με την υπόθεση σφαγής του Διστόμου καθώς επίσης και για την κατάσχεση της βίλας Vigoni».
«Αυτή είναι η μία, πρώτη ανάγνωση που μπορεί να κάνει κανείς και σε αυτό το σημείο δεν μπορώ να πω ότι είμαι ιδιαίτερα ικανοποιημένος από την πλειοψηφία του Δικαστηρίου, αφού υπάρχουν και τρεις δικαστές, οι οποίοι ακολουθούν άλλη κατεύθυνση, βλέπουν διαφορετικά τη θέση του ατόμου σήμερα στο διεθνές γίγνεσθαι και μάλιστα μπροστά στην κρατική κυριαρχία, η οποία προσπαθεί να κρύψει τα εγκλήματα τα φοβερά τα οποία κάνει το κράτος», συμπλήρωσε.
«Από την άλλη πλευρά, το δικαστήριο», σύμφωνα με τον κ. Περράκη, «ξεκαθάρισε ότι θα πρέπει η Ιταλία και η Γερμανία, άρα το επεκτείνουμε τώρα αυτό γιατί αυτό ενδιαφέρει κι εμάς, θα πρέπει να προχωρήσουν σε συνομιλίες, προκειμένου να διευκρινιστεί τι ακριβώς μέλλει γενέσθαι με τα ζητήματα των επανορθώσεων. Δηλαδή το Δικαστήριο θέλει να επαναφέρει σε διακρατικό επίπεδο συνεννόησης το θέμα των επανορθώσεων.
Αρα, λοιπόν, η συνέπεια αυτής της απόφασης είναι ότι έστω και αν είναι λυπηρό το γεγονός ότι οι δικαστές δεν διαπιστώνουν εξέλιξη του Διεθνούς Δικαίου, το θεωρούν σαν να είναι κάτι παγωμένο, ενώ δε νομίζω ότι τα πράγματα είναι έτσι, αλλά εν πάση περιπτώσει είναι σοφότεροι να ξέρουν αυτοί».
«Σε κάθε περίπτωση», καταλήγει ο καθηγητής, «δείχνει ότι ο αγώνας για τη διεκδίκηση των γερμανικών επανορθώσεων συνεχίζεται και σημαίνει ότι το κράτος, δηλαδή και η Ελληνική Δημοκρατία, θα πρέπει πια αυτή να προχωρήσει στη διεκδίκηση με τυπικό τρόπο.
Δηλαδή να ξαναπιάσει τη σκυτάλη από εκείνη την περίφημη ρηματική διακοίνωση του 1995, η οποία έμεινε αναπάντητη και επί πολλές δεκαετίες μετά, βέβαια, αυτό είναι μία απόφαση πολιτική, δεν ανήκει σε μένα, λέω την προσωπική μου άποψη αυτή τη στιγμή, προκειμένου να διεκδικήσουμε τις επανορθώσεις για όλα τα ολοκαυτώματα που γίνανε στην Ελλάδα καθώς επίσης αυτοτελές ζήτημα είναι το θέμα του αναγκαστικού δανείου του 1942 - 1943».
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ
«Η ελληνική κυβέρνηση θα μελετήσει την απόφαση με προσοχή, υπό το φως της σταθερής και διαχρονικής θέσης ότι το ζήτημα των γερμανικών αποζημιώσεων παραμένει ανοικτό», δήλωσε ο εκπρόσωπος Τύπου του Υπουργείου Εξωτερικών σχετικά με την εξέλιξη στο θέμα της Χάγης.
Ο εκπρόσωπος Τύπου του ΠΑΣΟΚ, Πάνος Μπεγλίτης, δήλωσε ότι «θα συνεχίσουμε την εθνική προσπάθεια, σε συνεργασία με όλους τους αρμόδιους φορείς, για την υπεράσπιση των συμφερόντων της χώρας και τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των οικογενειών των θυμάτων της ναζιστικής κατοχής».
Ανοιχτό παραμένει και για τη ΝΔ το θέμα των γερμανικών αποζημιώσεων, παρά την απόφαση του Δικαστηρίου της Χάγης.
Σε ανακοίνωσή του, ο εκπρόσωπος του κόμματος, Γιάννης Μιχελάκης, τονίζει ότι η απόφαση αυτή δεν αφορά στην ουσία της υπόθεσης των πολεμικών αποζημιώσεων και δεν συμβαδίζει ούτε με τις ευρωπαϊκές αξίες ούτε με το αίσθημα δικαίου του ελληνικού λαού και γενικότερα των λαών της Γηραιάς Ηπείρου. Μάλιστα ο κ. Μιχελάκης κάνει σαφές πως «επ’ ουδενί δεν θα πρέπει να θεωρηθεί ότι το θέμα των πολεμικών αποζημιώσεων έχει λήξει».
Ο αντιπρόεδρος της Βουλής, Βύρωνας Πολύδωρας, σχολίασε τη δικαστική απόφαση με μία πικρή δήλωση: «Υποδέχομαι την απόφαση της Χάγης με αγανάκτηση και δάκρυα. Ξανακλαίμε τους νεκρούς μας και τα θύματα του Διστόμου. Καμία ετεροδικία δεν ακυρώνει και παραγράφει τα εγκλήματα πολέμου».
ΙΤΑΛΙΑ ΚΑΙ ΓΕΡΜΑΝΙΑ
Η ιταλική κυβέρνηση ανακοίνωσε διά του υπουργού Εξωτερικών, Τζούλιο Τέρτσι, ότι σέβεται, έστω και αν δεν συμπίπτει με τις θέσεις της, την απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης που δικαιώνει τη Γερμανία επί της προσφυγής της σχετικά με τις αποζημιώσεις του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και επισημαίνει πως σκοπεύει να κινηθεί στην κατεύθυνση της διαπραγμάτευσης με τη Γερμανία προς μία συνολική διευθέτηση.
Από την πλευρά της, η Γερμανία κάνει λόγο για μία σημαντική δικαστική απόφαση για την ίδια τη χώρα και ολόκληρη τη διεθνή κοινότητα, με τον επικεφαλής της γερμανικής διπλωματίας, Γκίντο Βεστερβέλε, να επισημαίνει πως η απόφαση της Χάγης δεν στρέφεται κατά των θυμάτων του ναζισμού.
