Γιατί ο θάνατος ενός καλλιτέχνη είναι η πιο έξυπνη και προσοδοφόρα κίνηση καριέρας που θα μπορούσε ο ίδιος να κάνει. Αυτές τις ημέρες έκλεισε ένας χρόνος από την αποδημία εις Κύριο του «Βασιλιά της Ποπ», Μάικλ Τζάκσον.
Μήπως τελικά, αν είσαι καλλιτέχνης, πρέπει να πεθάνεις νέος ώστε να διασφαλίσεις την υστεροφημία σου;
Είναι ένα μάθημα που θα έπρεπε να διδάσκεται σε σχολές για νέους ροκ σταρ: το πως να τινάξεις την μπάνκα των πωλήσεων των άλμπουμ σου στον αέρα με μια και μόνη σου κίνηση.
Η ιστοσελίδα Αmazon.com ανακοίνωσε, πέρσι τέτοιες μέρες, πως μέσα σε 24 ώρες από τον θάνατό του, ο Μάικλ Τζάκσον πούλησε όσα άλμπουμ είχε πουλήσει συνολικά τα προηγούμενα 11 (!) χρόνια και οι δίσκοι του κατέλαβαν τις πρώτες 15 θέσεις του καταλόγου με τα άλμπουμ με τις περισσότερες πωλήσεις στην συγκεκριμένη αμερικανική ιστοσελίδα.
Τα αγγλικά δισκοπωλεία ΗΜV ανακοίνωσαν ότι οι πωλήσεις δίσκων του "Βασιλιά της Ποπ" πολλαπλασιάστηκαν επί 80 (!), ενώ η αμερικανική εταιρία μετρήσεων Νielsen SoundScan ανακοίνωσε ότι οι πωλήσεις των άλμπουμ του Μάικλ Τζάκσον εκτινάχθηκαν στα ύψη: τρία άλμπουμ του ("Νumber Οnes", "Εssential Μichael Jackson" και "Τhriller") βρίσκονται στις τρεις κορυφαίες θέσεις των πωλήσεων στις Η.Π.Α., ενώ στον Τζάκσον χρεώνεται και η πρώτη θέση στο iTunes της Apple με έξι άλμπουμ του να έχουν ανέβει στο Top 10.
Νούμερα παράδοξα κι οξύμωρα, συγκρινόμενα με το ενδιαφέρον που επιδείκνυε το κοινό απέναντι στα πρόσφατα άλμπουμ του (τα οποία είχαν όλα «πατώσει» σε επιδεικτικό βαθμό), όσο ο Τζάκσον ζούσε και φυτοζωούσε καλλιτεχνικά, μοιράζοντας το χρόνο του ανάμεσα στο σπίτι του στο Λος Άντζελες και το (εγκαταλελειμμένο πλέον) ράντσο του, την Neverland.
Μήπως λοιπόν τελικά, το να πεθάνεις νέος δεν είναι στην πραγματικότητα μια "ατυχία", αλλά κάτι το οποίο μόνο καλό θα κάνει στην καλλιτεχνική σου υστεροφημία; Μήπως, αν συνέχιζες να ζεις και να παράγεις μουσικά ανοσιουργήματα όπως ο Τζάκσον, θα αμαύρωνε την φήμη σου;
Ποιος μου λέει εμένα πως αν ο Τζιμ Μόρισον των Doors συνέχιζε να υπάρχει μέχρι σήμερα, δεν θα ήταν ο «σπουδαίος» ποιητής που θεωρείται σήμερα, αλλά ένας γραφικός γερομπαμπαλής;
Έχω βάσιμες υποψίες πως, αν ο Τζέιμς Ντιν συνέχιζε να κάνει ταινίες μέχρι σήμερα, θα ήταν ακόμη ένας δευτεροκλασάτος ηθοποιός με το άθλιο φιζίκ και την υπέρβαρη κοψιά του Μάρλον Μπράντο στα δικά του γεράματα, να παίρνει β' ρόλους μόνο και μόνο λόγω "ένδοξου παρελθόντος".
Σπουδαία και λατρεμένη η μουσική κληρονομιά που μας άφησε ο κιθαρίστας και τραγουδιστής των Nirvana, ο Κερτ Κομπέιν, αλλά λες σήμερα να είχε καταντήσει ακόμη ένας ανέμπνευστος αμερικανός ροκάς, όπως ο Τσαντ Κρούγκερ των Nickelback;
Κι ίσως ο Τζον Λένον, ο Τζίμι Χέντριξ ή η Τζάνις Τζόπλιν να μην αποτελούσαν τα είδωλα τόσων και τόσων ανθρώπων αν ζούσαν και ηχογραφούσαν μέχρι σήμερα, με την συχνότητα που ηχογραφούν πλέον κακά και άχρηστα άλμπουμ οι Rolling Stones.
"It's better to burn out than to fade away "είχε τραγουδήσει πριν ακριβώς 30 χρόνια στο κομμάτι του ο καναδός Νιλ Γιανγκ, μια ατάκα που αποτέλεσε την στιχουργική Νέμεση του Κομπέιν, δίνοντάς του το έναυσμα να τραβήξει τη σκανδάλη της καραμπίνας του, εκείνο το βράδυ του Απριλίου του 1994.
Σκέφτηκε πως, όντως, "είναι προτιμότερο να φύγεις απ' τη ζωή με ένα μεγάλο μπαμ, παρά να ξεθωριάσεις με τον καιρό".
Μετά τον θάνατό του, οι πωλήσεις των άλμπουμ των Nirvana αυξήθηκαν επί 3, κι από εκεί που το Νevermind ή το πουλούσαν 2-3 εκατομμύρια αντίτυπα, εκτοξεύτηκαν κοντά σε διψήφια νούμερα, σημειώνοντας μια αύξηση της τάξεως του 300%.
Όταν ο ράπερ Νοτόριους Μπιγκ δολοφονήθηκε το 1997, το άλμπουμ του με τον εύγλωττο, πλην τραγικά ειρωνικό, τίτλο πούλησε 700 χιλιάδες κομμάτια μόνο την πρώτη εβδομάδα της κυκλοφορίας του.
Κι όλα αυτά για ένα καλλιτέχνη που, μέχρι να πεθάνει, το "ταβάνι" των πωλήσεών του δεν ήταν παραπάνω από τις 100-120 χιλιάδες.
Ομοίως και ο Tupac, ο οποίος κυκλοφόρησε (όχι ο ίδιος, αλλά κατόπιν επιθυμίας της ίδιας του της οικογένειας) μετά θάνατον περισσότερα άλμπουμ, απ' ότι όσο ζούσε και δεν είναι τυχαίο πως ακόμη και σήμερα αποτελεί για την δισκογραφική του εταιρία μια "κότα" που μπορεί να βγάλει μερικά ακόμη χρυσά αυγά ετησίως.
Ο Έλβις Πρίσλεϊ επίσης έχει πουλήσει περισσότερα άλμπουμ από το 1977, που πέθανε, μέχρι σήμερα παρά μέχρι την 18η Αυγούστου της χρονιάς εκείνης που βρέθηκε νεκρός μέσα στο σπίτι του, στην Graceland.
Ο θάνατος ενός νέου καλλιτέχνη συγκινεί όχι μόνο επειδή πεθαίνει (αδικοχαμένος ή αυτόχειρας) σε μια μικρή ηλικία, αλλά κυρίως γιατί όλοι μας σκεφτόμαστε το "τι θα γινόταν αν συνέχιζε να ζει; πόσο περισσότερο θα διαμόρφωνε νεανικές συνειδήσεις με το έργο του;" Είναι το τεράστιο "γαμώτο" που πλανήθηκε πάνω απ' το κεφάλι πολλών όταν έμαθαν πως αποχαιρέτησε τα εγκόσμια ο Φρέντυ Μέρκιουρι των Queen ή ο Ιαν Κέρτις των Joy Division.
Πριν δυόμισι χρόνια πέθανε από ναρκωτικά, μόλις στα 28 του χρόνια, ο Χιθ Λέτζερ, ένας αδιαμφισβήτητα ταλαντούχος ηθοποιός, που όμως είχε κάνει πολύ λίγες ταινίες ώστε να καταφέρει να περάσει τόσο νωρίς στο Πάνθεον των σπουδαίων ερμηνευτών: κι όμως, ο θάνατός του άγγιξε τόσες πολλές ευαίσθητες χορδές, ώστε έγινε ο πρώτος άνθρωπος που όχι μόνο πήρε ένα μεταθανάτιο βραβείο Όσκαρ, αλλά κατάφερε να εκτοξεύσει την τελευταία ταινία στην οποία εμφανίστηκε, το σε cult μεγέθη, σε σημείο να ανακηρύσσεται <Νο1 καλύτερη ταινία όλων των εποχών> από τους αναγνώστες της έγκυρης κινηματογραφικής ιστοσελίδας www.imdb.com.
Τι να πει δηλαδή κι αυτός ο έρμος ο Αλ Πατσίνο, που σε 40 χρόνια καριέρας και πάνω από 40 ταινίες στο ενεργητικό του, είναι κάτοχος μόλις δυο χρυσών αγαλματιδίων;
Για να μην αναφέρω τον Τζέιμς Ντιν, που με μόλις τρεις ταινίες στο ενεργητικό του, αλλά έναν τραγικό θάνατο στην ηλικία των 24 ετών, κατάφερε να γίνει ο πρώτος ηθοποιός που προτάθηκε δυο φορές για βραβείο Α' ανδρικού ρόλου μετά τον θάνατό του.
Σύμφωνα με το περιοδικό Forbes (το οποίο, στο τέλος κάθε έτους, δημοσιεύει μια λίστα με τους πιο πλούσιους νεκρούς celebrities), το James Dean Εstate, ο οργανισμός που διαχειρίζεται το όνομα του Ντιν, έχει ένα ετήσιο εισόδημα της τάξεως των 5 εκατομμυρίων δολαρίων, απ' τα δικαιώματα των ρόλων του και τις πωλήσεις αναμνηστικών αντικειμένων, merchandising κτλ.
Οι κυνικοί θεωρούν πως ο θάνατος του "Βασιλιά της Ποπ" τον επανέφερε στον Θρόνο που, είχε προ πολλού χάσει, με όλες αυτές τις δικαστικές περιπέτειες και την μακροχρόνια, λόγω αισθητικών επεμβάσεων και ψυχαναγκαστικών εμμονών, αποχής του από τα μουσικά πράγματα.
Αν ο Τζάκσον συνέχιζε να ζει, θα ήταν ένα φάντασμα του παλιού του εαυτού, ανίκανο να κυκλοφορήσει πλέον ένα τραγούδι της προκοπής, ένας μουσικός που είχε χάσει εδώ και πολύ καιρό την συμπάθεια του κοινού του και που θεωρούταν ένα freak, ένας τέρας της φύσης από πολύ κόσμο, ακόμη και συναδέλφους του. Κι όμως, ο αιφνίδιος θάνατός του τον εξανθρώπισε στα μάτια μας, τον έκανε να τον αντιμετωπίσουμε με τον δέοντα οίκτο που προκαλεί η έννοια της απώλειας.
Συμβουλή προς επίδοξους ροκ σταρ: η καλλιτεχνική δημιουργία είναι κάτι πολύ λειτουργικά παραγωγικό για τον ανθρώπινο νου (και τους τραπεζικούς λογαριασμούς του καθενός μας, επίσης). Σκέψου το όμως, φίλε Κρις Μάρτιν: πόσα εκατομμύρια αντίτυπα θα πουλούσαν οι Coldplay, αν αυτοκτονούσες;
Κι εσύ, Axl Rose, που κυκλοφόρησες μια "πατάτα" με το όνομα Chinese Democracy, δεν θα ήταν καλύτερο για την δική σου μουσική υστεροφημία να κατέληγες όπως το είδωλό σου, ο Φρέντυ Μέρκιουρι; Ίσως έτσι να κατάφερνες να παγώσεις το χρόνο και μαζί το έργο σου, παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές.
Ο Τζάκσον αμέσως μετά τον θάνατό του
11 άλμπουμ του ίδιου ή των Jackson 5 βρέθηκαν αυτόματα στο Top 200 του αμερικανικού Billboard.
43 τραγούδια του μπήκαν άνετα στο Top 200 του αμερικανικού Billboard, εκ των οποίων 5 στο Top 30 και 20 στο Top 75.
422.000 άλμπουμ του πούλησαν τα δισκοπωλεία στις Η.Π.Α. μέσα στις επόμενες πέντε μέρες απ' το θάνατό του: το Number Ones πούλησε 108.000 κομμάτια, το The Essential Michael Jackson 102.000 και το Thriller101.000 αντίτυπα.
57% αύξηση των πωλήσεων των άλμπουμ του σημειώθηκε μέσω διαδικτύου.
2.3 εκατομμύρια τραγούδια του έγιναν νόμιμο downloading από χρήστες των αντίστοιχων προγραμμάτων στο ίντερνετ.
