Η ολοένα αυξανόμενη λειτουργία κλιματιστικών (air condition), πολλές φορές ανεξέλεγκτα και χωρίς μέτρο, έχει υπερπολλαπλασιάσει τις ενεργειακές ανάγκες της Κρήτης προκαλώντας μεγάλα προβλήματα σε ό,τι αφορά την κάλυψή τους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, ενώ για την παραγωγή ρεύματος για ηλεκτροφωτισμό ετησίως στο Νομό Χανίων απαιτούνται 46.631 ΜW και για το ζέσταμα νερού απαιτούνται 23.316 ΜW, για τη λειτουργία κλιματιστικών σε ετήσια βάση απαιτούνται 81.604 MW. Aνάλογα είναι τα ποσοστά και στην υπόλοιπη Κρήτη. Ειδικότερα για τα κλιματιστικά σε επίπεδο του νησιού απαιτούνται 333.813 MW, όταν για τον φωτισμό απαιτούνται 190.750 MW και για το ζέσταμα νερού 95.375 MW. Αναφορικά με τις ανάγκες σε ενέργεια ανά τομέα, ο πιο "ενεργοβόρος" για την Κρήτη θεωρείται ο εμπορικός - τουριστικός τομέας, ακολουθεί η οικιακή χρήση, η βιομηχανική δραστηριότητα, οι ανάγκες του δημοτικού φωτισμού, της γεωργίας κ.ά. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ Σύμφωνα με έρευνα των επιστημόνων του τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος του Πολυτεχνείου Κρήτης κ.κ. Θεοχάρη Τσούτσου και Σταυρούλας Τουρνάκη, στην Κρήτη υπάρχουν δυνατότητες για περαιτέρω αύξηση της παραγώμενης ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές. Για τις ανάγκες του ευρωπαϊκού προγράμματος Rerina, που στόχο έχει την αύξηση της παραγώμενης από ΑΠΕ ενέργειας στις νησιωτικές περιοχές, υλοποιούνται πιλοτικά στις Καλύβες του Δήμου Αρμένων, στην Πάφο της Κύπρου και στο Cabras της Σαρδηνίας, στην Ιταλία, μια σειρά από σχέδια για τη βιώσιμη ενέργεια. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τις Καλύβες του Δ. Αρμένων αναπτύχθηκε ένα πιλοτικό σχέδιο Βιώσιμης Ενέργειας με στόχο την προστασία, αλλά και την ήπια αξιοποίηση της οικολογικά ευαίσθητης περιοχής του ποταμού Κοιλιάρη, το οποίο περιελάμβανε: - Αυξημένη χρήση εφαρμογών ΑΠΕ (μικρό υδροηλεκτρικό σταθμό, ηλιακούς συλλέκτες κ.λπ.). - Δράσεις και εφαρμογές για εξοικονόμηση ενέργειας (χρήση φωτοβολταϊκών για τον φωτισμό των δρόμων, λαμπτήρες εξοικονόμησης ενέργειας στα κτήρια, διπλά τζάμια, δημιουργία ποδηλατόδρομων, περιορισμός της κίνησης των οχημάτων στην προστατευόμενη περιοχή κ.ά.).
Σύμφωνα με τον κ. Τσούτσο και την κα Τουρνάκη, οι περιοχές αυτές διαθέτουν τα παρακάτω κοινά χαρακτηριστικά: - έχουν περιορισμένο εύρος ενεργειακών πηγών, ενώ στην πλειοψηφία τους δεν είναι συνδεδεμένες με δίκτυο ηλεκτρισμού που προέρχεται από την ηπειρωτική χώρα. - υπάρχει μεγάλη εποχικότητα στην ενεργειακή ζήτηση λόγω του τουρισμού. - εμφανίζουν σημαντικό δυναμικό ανάπτυξης εφαρμογών ΑΠΕ, ενώ οι απαιτήσεις τους καλύπτονται με εφαρμογές ΑΠΕ μικρής κλίμακας. - αποτελούν ευνοϊκή αγορά για τις τεχνολογίες ΑΠΕ καθώς έχουν ήδη μια σημαντική εμπειρία στην ανάπτυξή τους. - παρουσιάζουν εξειδίκευση στην οικονομία τους, ενώ οι οικονομικοί κλάδοι τους δεν είναι μεγάλης έντασης ενέργειας (π.χ. δεν υπάρχουν βιομηχανίες). - χαρακτηρίζονται από υπέροχο φυσικό περιβάλλον με πολλές και διαφορετικής τυπολογίας οικολογικά ευαίσθητες και γεωγραφικά απομονωμένες περιοχές. - διαθέτουν τοπική κουλτούρα δεκτική σε καινοτομίες.
Στόχος του πιλοτικού προγράμματος είναι να αξιολογηθούν και να ιεραρχηθούν οι εναλλακτικές τεχνολογίες ΑΠΕ και ΕΞΕ που είναι κατάλληλες για την περιοχή, να επιλυθούν τα όποια προβλήματα σε τοπικό επίπεδο, να εντοπισθούν και να στρατολογηθούν τοπικοί συνεργάτες για την οργάνωση και την υποστήριξη των δράσεων του έργου σε τοπικό επίπεδο, να υλοποιηθεί αποτελεσματικά η τοπική εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης πολιτών και ενδιαφερόμενων ομάδων.
Ιδιαιτερότητα των νησιών και των οικολογικά ευαίσθητων περιοχών Οι επιστημόνες επισημαίνουν πως "στις νησιωτικές και απομονωμένες αγροτικές περιοχές η χρήση συμβατικών μορφών ενέργειας δημιουργεί οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα, καθώς αποτελούν οικολογικά ευαίσθητες περιοχές που απαιτούν προστασία, ενώ παράλληλα η γεωγραφική θέση και τα μορφολογικά χαρακτηριστικά τους δεν επιτρέπουν την ενσωμάτωσή τους στα ηπειρωτικά ενεργειακά δίκτυα.
Στις περιοχές αυτές όπου συνυπάρχουν η ενεργειακή φτώχεια με τους αυστηρούς περιβαλλοντικούς περιορισμούς, η διάδοση των ΑΠΕ και η εφαρμογή βιώσιμων ενεργειακών σχεδίων είναι βασική προτεραιότητα για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών τους και την ασφάλεια του ενεργειακού τους εφοδιασμού, την εξοικονόμηση ενέργειας και πόρων, την προστασία του περιβάλλοντος και τη βιώσιμη ανάπτυξή τους".
Τα ενεργειακά προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα τα νησιά και οι οικολογικά ευαίσθητες περιοχές εστιάζονται στα εξής: - έχουν μεγάλη ενεργειακή εξάρτηση από το πετρέλαιο και υψηλό κόστος συμβατικής ηλεκτροπαραγωγής - παρουσιάζουν σημαντικό πρόβλημα παροχής ηλεκτρικής ισχύος και μη ικανό φορτίο βάσης, λόγω έλλειψης μεγάλων βιομηχανικών μονάδων - εμφανίζουν υψηλούς ρυθμούς αύξησης της ενεργειακής ζήτησης ανά έτος και μεγάλες εποχιακές διακυμάνσεις ζήτησης φορτίου, κυρίως λόγω της αυξημένης οικιστικής ανάπτυξης και αύξησης της τουριστικής κίνησης Παράλληλα, οι περιοχές αυτές διαθέτουν υψηλό -ανεκμετάλλευτο- δυναμικό ΑΠΕ και σημαντικά περιθώρια για ΕΞΕ.
Έτσι, η χρήση των ΑΠΕ στα νησιά της Ευρώπης, πέρα από τη σημαντική συμβολή τους στην επίτευξη των Ευρωπαϊκών στόχων (αύξηση ποσοστού διείσδυσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα και επιτυχή εφαρμογή των Ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών και νομοθετικών ρυθμίσεων για την ενέργεια, το περιβάλλον και τη βιώσιμη ανάπτυξη) προσφέρει άμεσα και χειροπιαστά πλεονεκτήματα στις τοπικές κοινωνίες. Συμβάλλει: - Στην απεξάρτηση από την τροφοδοσία καυσίμων με παράλληλο περιορισμό εισαγωγών ορυκτών καυσίμων. - Στον περιορισμό των εκπομπών CO2, φαινόμενο θερμοκηπίου, και στον περιορισμό των εκπομπών SO2, όξινη βροχή. - Στην ανάπτυξη αειφόρων μορφών τουρισμού. - Στην εξασφάλιση εργασίας και στη συγκράτηση των πληθυσμών.
Έτσι, η δημιουργία Βιώσιμων Ενεργειακών Σχεδίων σε νησιά και οικολογικά ευαίσθητες περιοχές είναι σήμερα -περισσότερο από ποτέ- αναγκαία και πρέπει να αποτελέσει βασικό στόχο των τοπικών αρχών και κοινωνιών.
Πηγή: haniotika-nea.gr